Reichsarbeitdienst
Reichsarbeitdienst (w skrócie R.A.D.), czyli Służba Pracy Rzeszy. Celem organizacji było kształtowanie postaw młodzieży wobec
państwa poprzez pracę. Początkowo do organizacji wstępowali ochotnicy. W dniu 26 czerwca 1935 wprowadzono w III Rzeszy zarządzenie o
obowiązku sześciomiesięcznej pracy na rzecz państwa, a obowiązek miał być wypełniony poprzez pracę w Reichsarbeitsdienst.
Zarządzeniu temu podlegali mężczyźni w wieku od 18 do 25 lat, a od 4 września 1939 także kobiety.
Po wybuchu II wojny światowej organizacja przybrała formę paramilitarną. Jej głównym zadaniem stało się wykonywanie prac na rzecz
Wehrmachtu. Wtedy też R.A.D. zaczęto traktować jako formację
pomocniczą Wehrmachtu. Głównie zajmowała się ona budową umocnień.
W 1944 część oddziałów R.A.D. zaczęto wykorzystywać do obsługi baterii przeciwlotniczych. W roku 1944 do R.A.D. zaczęto wcielać coraz
młodszych mężczyzn, w wieku od 15 lat. Używano ich do budowy okopów i umocnień. Zaczęto także oddziały R.A.D. włączać do
Volkssturmu.
Dolny Śląsk obejmował Arbeitsgau nr X. W jego skład wchodziły Arbeitsgruppen nr 100 do 107 (bataliony robocze). Każdy z nich
obejmowaÅ‚ inny region. Arbeitsgruppe 103 miaÅ‚ siedzibÄ™ sztabu w Jeleniej Górze – Cunnersdorfie.
|
Fotografia przedstawia drogowskaz prowadzÄ…cy do siedziby jeleniogórskiego oddziaÅ‚u R.A.D. – Arbeitdienstgruppe 103.
Przypuszczalnie sÄ… to okolice dzisiejszej ulicy Jana Kasprowicza lub ulicy Warszawskiej.
|
Obok głównej siedziby w Cunnersdorfie, jeleniogórski oddział miał 7 pododdziałów terenowych. Często zmieniały one lokalizacje,
co wynikało z bieżących potrzeb prowadzonych prac. Cała struktura wyglądała następująco:
- RAD-Gruppe 103 Hirschberg-Cunnersdorf (Jelenia Góra-Cunnersdorf);
- RAD-Abteilung 1/103 Hirschberg-Hartau (Jelenia Góra-Grabary);
- RAD-Abteilung 1/103 od 16.08.1939 okolice schroniska Leopoldsbaude w pobliżu Kopańca w Górach Izerskich oraz teren całego powiatu jeleniogórskiego.
Zdjęcia obozu z Leopoldsbaude można zobaczyć tutaj;
- RAD-Abteilung 2/103 Schmiedeberg (Kowary), od 16.08.1939 - Lissa/Kreis Fraustadt (Leszno/powiat Wschowa);
- RAD-Abteilung 3/103 "Ritter von Schönerer", Pfaffendorf i. Rsgb. (Szarocin);
- RAD-Abteilung 4/103 od 16.08.1939 - Karlsthal (obecnie okolice schroniska Orle) oraz powiat jeleniogórski i jaworski;
- RAD-Abteilung 4/103 od 1940 - Böhmerwald-Karlsthal (obecnie okolice schroniska Orle);
- RAD-Abteilung 5/103 Liebau (Lubawka);
- RAD-Abteilung 6/103 Schreiberhau-Scheundelwiesen (1939) (Szklarska Poręba);
- RAD-Abteilung 7/103 Landeshut (Kamienna Góra).
$COM_LANG['header'] = "Komentarze";
$COM_LANG['no_comments_yet'] = "Brak komentarzy";
$COM_LANG['Name'] = "Podpis";
$COM_LANG['r_disc_name'] = "Pole 'Podpis' nie mo¿e byc puste";
$COM_LANG['E-mail'] = "Email";
$COM_LANG['Notify'] = "Zawiadom mnie o nowych komentarzach na stronie";
$COM_LANG['Dont_show_email'] = "Ukryj email";
$COM_LANG['Text'] = "Tekst";
$COM_LANG['r_disc_text'] = "Pole 'Tekst' nie mo¿e byc puste";
$COM_LANG['Submit'] = "Wyœlij";
$COM_LANG['not_allowed'] = "Nie jesteœ uprawniony, ¿eby pisaæ tutaj komentarze";
$COM_LANG['months'] = array("Styczeñ", "Luty", "Marzec", "Kwiecieñ", "Maj", "Czerwiec", "Lipiec", "Sierpieñ", "Wrzesieñ", "PaŸdziernik", "Listopad", "Grudzieñ");
$COM_LANG['email_new_comment'] = "Nowy komentarz na stronie";
$COM_LANG['email_from'] = "Od";
$COM_LANG['email_to_unsubscribe'] = "Jeœli nie chcesz otrzymaæ email o nowych komentarzach u¿yj tego linku:";
$COM_LANG['unsubscribed'] = "Zosta³eœ usuniêty z listy subskrypcji";
$COM_LANG['not_unsubscribed'] = "Nie jesteœ na liœcie subskrypcji";
$COM_LANG['admin_panel_name'] = "Panel administracyjny komentarzy";
?>